18 września zostały przeprowadzone : Warsztaty dla uczniów klas I w ramach projektu Erasmus+ MUDI "Przemoc rówieśnicza. Jak sobie z nią radzić?" przygotowane i przeprowadzone przez P. Halinę Weiss.
Oto scenariusz tych zajęć w wersji polskiej i anglojęzycznej.
Zajęcia ukierunkowane są na poszerzenie wiedzy uczniów na temat przemocy i rozwijanie umiejętności radzenia sobie z nią. Ważne jest by młodzi ludzie byli świadomi, co to jest przemoc, jakie są jej przejawy i jak powinni zachować się w sytuacji, gdy staną się jej ofiarą lub świadkiem.
CEL OGÓLNY: Nabycie przez uczniów wiedzy i umiejętności w zakresie skutecznego radzenia sobie z przemocą.
CELE SZCZEGÓŁOWE: Uczeń: zna i rozumie znaczenie pojęcie „przemoc”, wie, jakie są rodzaje przemocy, umie sobie skutecznie poradzić w sytuacji bycia ofiarą przemocy, potrafi właściwie zareagować, będąc świadkiem przemocy.
METODY PRACY: rozmowa kierowana dyskusja burza mózgów drama
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: flipchart , kartki papieru, markery
1. Uczniowie siedzą w kręgu. Prowadzący odczytuje głośno krótką historyjkę: Janek wchodzi do szkoły. W szatni podchodzi do niego trzech znanych z widzenia starszych chłopców. Mówią do niego: „Wyskakuj z kasy”. Janek próbuje im wyjaśnić, że nie ma pieniędzy, ale oni go nie słuchają, popychają go. Dwóch trzyma, a trzeci przeszukuje kieszenie. Szarpią go, próbują ściągnąć plecak. Chłopak broni się ale popchnięty – upada, a oni wyrzucają mu wszystko z plecaka. Dzwoni dzwonek, zostawiają Janka na ziemi z rozrzuconą zawartością plecaka.
Po przeczytaniu pytamy uczniów: Co przedstawia ta historyjka? Co myślicie o zachowaniu chłopców? Jak nazwalibyście zachowanie trzech chłopców wobec młodszego kolegi? Prowadzący podsumowuje wypowiedzi, potwierdzając, że faktycznie jest to przejaw przemocy, jeśli to słowo pojawiło się w wypowiedziach uczniów, albo wprowadzając pojęcie, jeśli nie wystąpiło wcześniej.
Następnie pyta uczniów siedzących w kręgu: Co to jest przemoc? Prowadzący podsumowuje ćwiczenie, odnosząc się do odpowiedzi uczniów, podaje definicję przemocy: „Przemoc – przewaga wykorzystywana w celu narzucenia komuś swojej woli, wymuszenia czegoś na kimś”.
2. Prowadzący pyta uczniów: Czy zdarzyło się Wam być świadkami, a może ofiarami takiej lub podobnej sytuacji? (Chętni uczniowie dzielą się osobistymi doświadczeniami lub znanymi przykładami).
Po zakończeniu „rundki” prowadzący zapisuje przykłady użycia przemocy (hasłowo) na flipcharcie i podkreśla odpowiedzi kolorami. Następnie wyjaśnia, że przemoc bywa różna. Może być fizyczna, psychiczna, seksualna, ekonomiczna.
3. Prowadzący dzieli uczniów losowo na cztery grupy. Zadaniem grupy jest ułożenie krótkiej historii ucznia/uczennicy doświadczających przemocy w szkole (można się posłużyć wcześniej podawanymi przykładami), dokonanie analizy przedstawionej sytuacji i poszukanie odpowiedzi na pytania: Jak czuje się w tej sytuacji osoba poszkodowana? Jakie towarzyszą jej emocje? Dlaczego doszło do takiej sytuacji i czy można byłoby jej zapobiec? Co Wy czujecie po zapoznaniu się z tą historią? Wyniki swojej pracy uczniowie (liderzy grup) prezentują na forum klasy. Mogą odegrać scenkę. Prowadzący może skierować do pozostałych uczniów pytanie: Co wy myślicie na ten temat? Czy zgadzacie się z koleżankami i kolegami, czy może macie inne zdanie?
4. Ofiara, świadek – co mogę zrobić? Prowadzący zadaje klasie pytania: Czy ofiary mogły zrobić coś, żeby zapobiec tej trudnej sytuacji. Czy mogły pomóc sobie, kiedy już się w niej znalazły? Jak mogli zareagować świadkowie, aby wesprzeć ofiarę? (Należy zwrócić uwagę, aby proponowane przez uczniów sposoby pomocy nie były agresywne. Jeśli pojawią się takie, prowadzący wyjaśnia, że nie można na przemoc reagować przemocą). W podsumowaniu należy zwrócić uwagę uczniów na to, jak ważne jest, aby skutecznie potrafili zadziałać, gdy znajdą się w sytuacji przemocy, czy jako ofiara, czy jako świadek. Wiele osób poddaje się i nic nie robi. Również obserwatorzy często nie reagują, co wzmacnia zachowania sprawców.
5. Katalog skutecznych zasad radzenia sobie z przemocą: Uczniowie wspólnie tworzą listę skutecznych sposobów reagowania ofiary i świadków w sytuacji przemocy. Zgłaszane pomysły prowadzący zapisuje na flipcharcie. Przykłady:
Podczas przerw staraj się przebywać w takich miejscach w szkole, gdzie jest wiele innych osób. Jeśli pobiją Cię w szkole, natychmiast powiedz o tym komuś dorosłemu w szkole (wychowawca, nauczyciel, pedagog, psycholog, dyrektor itd.).
Powiedz też rodzicom. Nie staraj się oddawać – możesz zostać pobity lub wpaść w kłopoty. Bicie to napaść. W trudnej sytuacji zawsze proś o pomoc i wsparcie; nie obawiaj się wołać o pomoc do postronnych osób, mówiąc np.: „Oni mi grożą”. Jeśli spotkasz osoby, które prześladują Cię, staraj się przede wszystkim spokojnie opuścić to miejsce tak szybko, jak to jest możliwe.
W kontakcie ze sprawcami przemocy staraj się zachowywać pewnie i spokojnie, patrz im w oczy, bądź wyprostowany, unikaj gestów lub min, które mogłyby ich sprowokować.
Gdy ktoś zachowuje się wobec Ciebie w sposób, jakiego sobie nie życzysz, powiedz mu o tym jasno i wprost np.: „Nie lubię, gdy to robisz. Chciałbym żebyś przestał”. Próbuj opierać się, gdy Ci grożą lub namawiają do czegoś, czego nie chcesz zrobić. Stosuj w tym celu technikę „zdartej płyty”, powtarzając przez cały czas jedno zdanie np.: „Nie, nie zrobię tego”.
Gdy Ci dokuczają lub przezywają Cię, możesz reagować na to za pomocą jakiegoś zdania, które ma pokazać, że to Cię nie dotyka w sposób, w jaki by chcieli np.: „Tak? No to co?” lub „Możesz tak uważać,” czy „To możliwe”.
Użyj humoru do rozładowania sytuacji, „odbicia piłeczki”, np. „Widzę, że myślimy o sobie podobnie”.
Na zakończenie warto podkreślić, że w sytuacjach przemocy ofiara nie ponosi winy, nie powinna się wstydzić tego, co się stało. Każdy ma prawo bronić swoich granic i swojej godności.
I wersja anglojęzyczna:
TOPIC: Peer Violence – How to Handle It?
The session is aimed at expanding students' knowledge about violence and developing their skills to cope with it. It is important for young people to understand what violence is, recognize its manifestations, and know how to act if they become victims or witnesses of such behavior.
The session is aimed at expanding students' knowledge about violence and developing their skills to cope with it. It is important for young people to understand what violence is, recognize its manifestations, and know how to act if they become victims or witnesses of such behavior.
GENERAL GOAL:
To equip students with knowledge and skills to effectively deal with violence.
To equip students with knowledge and skills to effectively deal with violence.
SPECIFIC OBJECTIVES:
The student:
The student:
- understands the meaning of the term "violence,"
- knows the different types of violence,
- can effectively cope with being a victim of violence,
- knows how to respond appropriately as a witness to violence.
TEACHING METHODS:
- Guided discussion
- Group discussion
- Brainstorming
- Role-playing
TEACHING MATERIALS:
- Flipchart
- Sheets of paper
- Markers
1. Opening Discussion:
Students sit in a circle. The instructor reads aloud a short story:
Students sit in a circle. The instructor reads aloud a short story:
Jan enters the school. In the locker room, three older boys whom he knows by sight approach him. They say, “Hand over the money.” Jan tries to explain that he has no money, but they don't listen and push him. Two hold him while the third searches his pockets. They pull at him and try to take his backpack. Jan resists but falls when pushed. They dump the contents of his backpack on the floor. When the bell rings, they leave Jan on the ground with his belongings scattered everywhere.
After reading the story, the instructor asks:
- What does this story depict?
- What do you think about the boys’ behavior?
- How would you describe the behavior of the three boys toward their younger peer?
The instructor summarizes the discussion, confirming that this is indeed an act of violence if students mention the term or introducing it if it has not yet been brought up.
Next, the instructor asks:
- What is violence?
The instructor consolidates the discussion by providing the definition:
"Violence – an abuse of power to impose one's will or force something on someone."
"Violence – an abuse of power to impose one's will or force something on someone."
2. Sharing Experiences:
The instructor asks:
The instructor asks:
- Have you ever witnessed or experienced such a situation?
(Volunteers share personal experiences or known examples.)
After the sharing round, the instructor lists instances of violence (in bullet points) on the flipchart, highlighting responses in different colors. They then explain that violence can take various forms: physical, psychological, sexual, or economic.
3. Group Activity:
Students are divided randomly into four groups. Each group creates a short story involving a student experiencing violence at school (they can use previously discussed examples), analyzes the situation, and answers the following questions:
Students are divided randomly into four groups. Each group creates a short story involving a student experiencing violence at school (they can use previously discussed examples), analyzes the situation, and answers the following questions:
- How does the victim feel in this situation?
- What emotions accompany them?
- Why did this situation occur, and could it have been prevented?
- How do you feel after hearing this story?
Each group presents their results in front of the class, possibly performing a short skit.
The instructor can ask the rest of the class:
- What do you think about this?
- Do you agree with your peers’ interpretations, or do you have a different perspective?
4. Victim and Witness – What Can Be Done?
The instructor asks:
The instructor asks:
- Could the victim have done something to prevent this difficult situation?
- What could the victim have done to help themselves once they were in this situation?
- How could witnesses have responded to support the victim?
It is important to emphasize that students should propose non-aggressive solutions. If aggressive suggestions arise, the instructor explains why responding to violence with violence is not effective.
In conclusion, the instructor highlights the importance of effective action when facing violence, whether as a victim or witness. Many people do nothing, and observers’ inaction often emboldens perpetrators.
5. Creating a List of Effective Strategies to Deal with Violence:
Together, students create a list of effective ways for victims and witnesses to respond to violence. The instructor writes these suggestions on the flipchart.
Together, students create a list of effective ways for victims and witnesses to respond to violence. The instructor writes these suggestions on the flipchart.
Examples:
- During breaks, stay in areas of the school where there are many other people.
- If you are attacked at school, report it immediately to an adult (teacher, counselor, principal, etc.) and inform your parents.
- Avoid fighting back—it may escalate the situation or cause trouble. Fighting is considered assault.
- In a difficult situation, always seek help and support; do not hesitate to call out for help from bystanders, saying, for example, "They are threatening me."
- If confronted by bullies, calmly and quickly leave the area if possible.
- When interacting with aggressors, try to appear confident and calm. Maintain eye contact, stand straight, and avoid gestures or expressions that could provoke them.
- If someone behaves inappropriately toward you, assertively tell them to stop, e.g., “I don’t like what you’re doing. Please stop.”
- Resist peer pressure by firmly repeating one statement, such as: “No, I won’t do that.”
- When teased or insulted, use humor or deflect the situation with phrases like: “Really? So what?” or “You can think that,” or “That’s possible.” Humor can help diffuse tension, e.g., “Looks like we agree on that!”
In conclusion, emphasize that victims are not at fault and should not feel ashamed of what happened. Everyone has the right to defend their dignity and personal boundaries.
